Onze nieuwe Streekatlas maakt het onbekende zichtbaar

Ik ben noorderling. Niet van geboorte, maar bij toeval, En ik ga er nooit meer weg. Voor veel mensen is het Noorden ver weg. Ver van waar de meeste mensen wonen, ver van waar de besluiten genomen worden, ver van waar het sociale leven zich afspeelt. Maar dat valt wel mee. Het Noorden heeft andere waarden. En een eigen karakter. Het landschap is ruim, de luchten zijn hoog, de nederzettingen voegen zich in hun omgeving.

In de noordelijke streken is de historie nog goed te lezen. Bij het Rode Klif in Zuidwest-Friesland bijvoorbeeld. Ik was er deze zomer, want Nederland was dit jaar vakantieland. Een beroemde plek, waar de Friezen in 1345 de Hollanders versloegen. Eelke Jelles Eelkema vereeuwigde rond 1830 de plek langs de Zuiderzee, waarop de Friezen nog steeds trots zijn.

Maar ook in het Groninger Oldambt, vruchtbaar land waar communistische arbeiders eens stonden tegenover de ‘dikke boeren’, mag ik graag komen. Fotograaf Ton Broekhuis laat precies zien waarom het er zo mooi is: de horizon is er zichtbaar! Maar de meest interessante streek in het noorden vind ik de Gronings-Drentse Veenkoloniën. Letterlijk geboren uit veen, dat er in driehonderd jaar afgegraven is, waarna de dalgrond ontgonnen en in cultuur gebracht is. 

Een monument is de Semslinie, de in 1615 getrokken kaarsrechte grens van zo’n dertig kilometer, die beide provincies uit elkaar moest houden. Op de foto van Koos Boertjens is het de rechte lijn achter de bebouwing langs de bomenrij. Als je het niet weet, dan zie je het niet. Onze atlas maakt het onbekende zichtbaar.